کابل‌های شبکه  (Ethernet)، از جمله تجهیزات ضروری در شبکه‌های کامپیوتری و انتقال داده‌ها هستند که به طور گسترده‌ای در سازمان‌ها، ادارات و حتی منازل به کار می‌روند. این کابل‌ها به انواع مختلفی مانند Category-5، Category-5E، Category-6 و Category-6E تقسیم می‌شوند و برای برقراری ارتباط بین دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوترها، سوئیچ‌ها و روترها استفاده می‌شوند. در این مقاله به بررسی استانداردهای مختلف رنگ‌بندی کابل‌های اترنت، انواع آنها و اصول و نکات مهم در اتصال کابل‌ها خواهیم پرداخت.


معرفی انواع کابل‌های شبکه

کابل‌های Cat-5: این کابل‌ها یکی از اولین انواع کابل‌های شبکه هستند که به طور گسترده‌ای در شبکه‌های محلی (LAN) استفاده می‌شدند. سرعت انتقال داده در این کابل‌ها به 100 مگابیت بر ثانیه می‌رسد و طول آنها نباید بیشتر از 100 متر باشد. اگرچه این کابل‌ها دیگر به عنوان یک استاندارد مرسوم در شبکه‌های جدید مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما هنوز هم در برخی از شبکه‌های قدیمی کاربرد دارند.


کابل‌های Cat-5E: این کابل‌ها نسخه ارتقاء یافته‌ای از کابل‌های Cat-5 هستند و توانایی انتقال داده‌ها با سرعت تا 1 گیگابیت بر ثانیه را دارند. همچنین مقاومت بیشتری در برابر تداخل الکترومغناطیسی و نویز دارند و به همین دلیل برای کاربردهای امروزی مناسب‌تر هستند.


کابل‌های Cat-6: کابل‌های Cat-6 نسل جدیدتری از کابل‌های اترنت هستند که توانایی انتقال داده‌ها با سرعت‌های بالاتر تا 10 گیگابیت بر ثانیه را در فاصله‌های کوتاه‌تر دارند. این کابل‌ها عموماً در مراکز داده و شبکه‌های پرسرعت مورد استفاده قرار می‌گیرند.


کابل‌های Cat-6E: این نوع کابل‌ها نوعی ارتقاء یافته از کابل‌های Cat-6 هستند و بیشتر برای کاربردهای صنعتی و شبکه‌های بسیار پرسرعت استفاده می‌شوند. این کابل‌ها از نظر کیفیت ساخت و پوشش‌دهی در برابر نویز و تداخل الکترومغناطیسی بهبود یافته‌اند.


استانداردهای رنگ‌بندی کابل‌های شبکه

دو استاندارد معروف برای رنگ‌بندی کابل‌های اترنت وجود دارد که عبارتند از T-568A و T-568B. این دو استاندارد در چینش سیم‌های داخلی کابل تفاوت‌هایی دارند و باید به درستی انتخاب و اجرا شوند.


کابل مستقیم T-568A

استاندارد T-568A که اولین بار در سال 1995 به تصویب رسید، ترتیب سیم‌های داخل کابل را به شکل خاصی تعیین می‌کند. این ترتیب برای برقراری اتصال درست بین دستگاه‌ها اهمیت دارد. در این استاندارد رنگ‌بندی سیم‌ها به شکل زیر است:


پین 1: سفید-سبز

پین 2: سبز

پین 3: سفید-نارنجی

پین 4: آبی

پین 5: سفید-آبی

پین 6: نارنجی

پین 7: سفید-قهوه‌ای

پین 8: قهوه‌ای

کابل مستقیم T-568B

استاندارد T-568B که در سال 2002 به روزرسانی و جایگزین T-568A شد، ترتیب سیم‌ها را کمی متفاوت تعیین می‌کند. رنگ‌بندی سیم‌ها در این استاندارد به شکل زیر است:


پین 1: سفید-نارنجی

پین 2: نارنجی

پین 3: سفید-سبز

پین 4: آبی

پین 5: سفید-آبی

پین 6: سبز

پین 7: سفید-قهوه‌ای

پین 8: قهوه‌ای

این استانداردها به دلیل هماهنگی و جلوگیری از بروز مشکلات اتصال، باید به دقت رعایت شوند.


کابل کراس‌اور (Crossover)

کابل‌های کراس‌اور به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به جای استفاده از سوئیچ یا هاب برای اتصال مستقیم دو دستگاه شبکه به یکدیگر، از این کابل‌ها استفاده می‌شود. برای ساخت کابل کراس‌اور، کافی است یک سر کابل را به استاندارد T-568A و سر دیگر را به استاندارد T-568B اتصال دهید. این کابل‌ها با جابجایی جفت سیم‌های نارنجی و سبز ساخته می‌شوند، به طوری که سیگنال‌های TX (فرستنده) یک دستگاه به RX (گیرنده) دستگاه دیگر متصل شوند.


نحوه ساخت و اتصال کابل اترنت

برای ساخت یک کابل اترنت استاندارد و قابل اعتماد، مراحل زیر را دنبال کنید:


برش کابل: کابل را به اندازه مورد نیاز برش دهید و حدود 1 اینچ از پوسته بیرونی کابل را با استفاده از چاقو یا ابزار مخصوص جدا کنید. دقت کنید که به سیم‌های داخلی آسیبی وارد نشود.


مرتب‌سازی سیم‌ها: جفت سیم‌ها را باز کرده و طبق استاندارد مورد نظر (T-568A یا T-568B) مرتب کنید. سیم‌ها را بین انگشت شست و اشاره صاف کنید و به طول نیم اینچ از انتهای سیم‌ها را به صورت مساوی برش دهید.


اتصال به کانکتور RJ-45: کانکتور RJ-45 را به گونه‌ای بگیرید که گیره آن به سمت پایین باشد و سیم‌ها را به ترتیب وارد آن کنید. اطمینان حاصل کنید که هر سیم به درستی در جای خود قرار گرفته و سطحی صاف ایجاد کرده‌اند.


فشرده‌سازی (Crimping): پس از وارد کردن سیم‌ها به کانکتور، از ابزار فشرده‌سازی (Crimper) برای محکم کردن کانکتور روی سیم‌ها استفاده کنید.


آزمایش کابل: برای اطمینان از صحت اتصال کابل، از دستگاه تستر کابل اترنت استفاده کنید.


نکات مهم در ساخت کابل‌های شبکه

کابل مستقیم: کابل‌های مستقیم یا Straight-Through دارای دو سر یکسان هستند و برای اتصال به سوئیچ‌ها و روترها مورد استفاده قرار می‌گیرند.


کابل کراس‌اور: کابل‌های کراس‌اور دارای دو سر مختلف هستند و برای اتصال مستقیم دو دستگاه بدون استفاده از هاب یا سوئیچ استفاده می‌شوند.


عدم تداخل با کابل‌های برق: کابل‌های اترنت نباید نزدیک کابل‌های برق قرار گیرند، زیرا این کار موجب تداخل و کاهش کیفیت سیگنال می‌شود.


رعایت فاصله 100 متری: طول کابل اترنت نباید از 100 متر بیشتر باشد؛ در غیر این صورت، ممکن است کیفیت سیگنال کاهش یابد و ارتباط قطع شود.


تئوری پایه‌ای در ساخت کابل‌های اترنت

یکی از نکات جالب در ساخت کابل‌های کراس‌اور این است که سیم‌های TX و RX به گونه‌ای جابجا می‌شوند که سیگنال‌ها به درستی منتقل شوند. در استانداردهای T-568A و T-568B، سیم‌های آبی و قهوه‌ای در پین‌های 4، 5، 7 و 8 استفاده نمی‌شوند. این امر به این دلیل است که در استانداردهای 100BASE-TX نیازی به این سیم‌ها نیست و تنها برای راحتی در اتصال استفاده می‌شوند.


کابل‌های شبکه با رعایت استانداردهای مشخص و تنظیم دقیق رنگ‌بندی، نقش مهمی در شبکه‌های کامپیوتری ایفا می‌کنند. آشنایی با استانداردهای T-568A و T-568B و نحوه ساخت کابل‌های مستقیم و کراس‌اور، به شما این امکان را می‌دهد که کابل‌های اترنت استاندارد و مطمئنی برای نیازهای مختلف شبکه خود تهیه کنید.